kerst 2007

Alweer een kerst in Istanbul. Ik raak er aan gewend. Langzaam vinden we onze eigen tradities, wordt de brok in mijn keel kleiner. Maar elk jaar is eerste kerstdagmorgen een moeilijk moment. Het leven gaat hier gewoon door, kinderen gaan naar school. En ik sta in de keuken met tranen in mijn ogen. En ik hield niet eens zo van de kerstdagen toen ik nog in Nederland woonde ha!

De eerste kerstdag is alweer voorbij. Ik was van plan om koekjes te bakken met de kinderen en die in de boom te hangen, maar Timucin kwam hangerig uit school en rond vijf uur had hij 39.7 koorts. Toen hij ook nog begon te klagen over nekpijn en hoofdpijn besloot ik maar even naar de eerste hulp te gaan. Bleek om een forse keelonsteking te gaan.
Nu gaan we vandaag maar koekjes bakken, daarna vriendjes uitnodigen en samen koekjes uit de boom eten met warme chocolademelk.
We hebben dit jaar een grote kerstboom, onze eerste kerstboom heeft de geest gegeven, in 2en gebroken. Hij is veel gebruikt, Timucin scheurt hem regelmatig uit de kast. Zelfs midden in de zomer hadden wij een getooide kerstboom in huis. Ik heb beloofd dat ik hem vandaag probeer te lijmen, gaan we daar de koekjes inhangen.

En maandag gaan we in de namiddag naar Taksim, het centrum van Istanbul om naar de verlichting te kijken, is ook al een gewoonte geworden. De versiering is daar schitterend. Oudjaar wordt hier niet gevierd, althans niet in deze wijk. Een jaar of tien geleden zijn we een keer naar Taksim geweest om twaalf uur snachts. Het was bomvol, we stonden zelfs een uur in de file voordat we het plein opkonden. Het publiek aldaar liep wat heen en weer op de straat, verder helemaal niets. We hebben een twintig minuten daar wat staan kijken en zijn weer naar huis gegaan. En nu lig ik meestal met oudjaar maar vroeg op bed, tv is drie keer niks, akelige shows en oude films. Erturk valt meestal voor de tv in slaap..... Ik zag op de site van "mijn dorp" Donkerbroek dat daar nog steeds oudennieuw gevierd wordt. Kijk en dan wordt duidelijk hoe maf een mens in elkaar zit. Ik genoot elk jaar van oud en nieuw en dat mis ik niet! Maar elk jaar bij kerst mis ik iedereen in Nederland ineens zo ontzettend en loop ik met prikkende ogen.

Geen wijze woorden voor 2008, de magie van een nieuw jaar is er voor mij wat af. In plaats daarvan wens ik voor iedereen dat elke dag een nieuw begin mag zijn, elke dag een schoon blad, elke dag een nieuwe kans om er het beste van te maken!

PS Ik heb nog een paar foto's op de site www.ijamom.multiply.com gezet van wat we afgelopen zomer allemaal gedaan hebben.

nog een keer de hoofddoek

Turkije heeft behalve vaderdag, moederdag en dierendag ook een onderwijzerdag. Op die dag komen de kinderen met bloemen en er wordt vaak klassikaal geld ingezameld voor een kado voor de onderwijzer/es. Dit jaar was er door een gemeente in Adana een opstel wedstrijd georganiseerd. De prijzen werden uitgereikt op de voor de onderwijzerdag georganiseerde ceremonie. Toen de vijftienjarige eerste prijs winnares het podium opkwam om haar prijs in ontvangst te nemen, werd er haar echter kortaf gezegd dat ze het podium weer moest verlaten, ze kreeg haar prijs niet uitgereikt! Waarom? Ze droeg een hoofddoek en volgens districtsbestuurder en garnizoen commandant majoor aldaar mocht dat niet! De winnares is een leerling van een Imam Hatip school, een religieuze school waar meisjes met hoofddoek naar school gaan. Het was dus te verwachten dat iemand van zo'n school ook met hoofddoek het podium zou betreden, of hadden ze dat over het hoofd gezien? Het meisje kreeg de prijs niet en verliet huilend de zaal en met haar een hele groep mensen. Op de foto is te zien dat ze voor de districtsbestuurder staat, ze vroeg hem waarom ze haar prijs niet kreeg maar hij gaf haar geen antwoord.

Een probleem kan niet worden opgelost op het nivo waarop het is ontstaan zei Einstein, en ik probeer me niet in die energie te laten slepen waar ik ga zeggen hoe verkeerd ze het wel niet hebben gedaan. Dat doen ze hier al jaren, elkaar vertellen wat ze allemaal wel niet fout doen, en ze komen geen stap verder. Het enige wat ik er van wil zeggen is wat ik in mijn hart voel: Toen ik het meisje huilend voor de districtsbestuurder zag staan brak mijn hart, want voor mij is het belangrijk dat ieder mens vrij is, zelf keuzes kan maken en zichzelf kan zijn.
Terwijl ik dit neerschrijf besef ik dat ikzelf nog veel werk te doen heb. Want............ ik ben zelf NIET vrij als ik een hoofddoek zie, er zit nog zoveel aan vastgeplakt, van het etiket onderdrukking, emancipatie tot kuddedieren, volgen zonder nadenken. Dat zijn mijn eigen beren waar ik mee speel en vecht. Ook ik heb nog een lange weg te gaan tot ik elke persoon tegenover mij onbevooroordeeld tegemoet kan treden. Voorlopig sla ik mezelf gewoon nog in elkaar als ik zulke dingen denk als ik iemand met een hoofddoek zie, want ik ken zo langzamerhand al verscheidene lieve en geweldige vrouwen MET hoofddoek. EN toen ik er met een over sprak vertelde ze dat voor haar juist een hoofddoek emancipatie is. Vrij van aan het ideaalbeeld moeten voldoen....... Tralala, daar moest ik even hard over nadenken, en ik denk er nog steeds over na. Wat is mijn hoofddoek? Welk keurslijf prop ik mezelf in? Oei, zoals ik al zei, ik heb nog veel werk te doen...

de school van Gulsuyu

En ik zal maar steeds schrijven over de school en ik begin er maar niet aan. Ik weet gewoon niet waar ik moet beginnen, ik wil zoveel vertellen maar ik ben ondertussen de helft van wat er gebeurd is al weer vergeten.....
Het was zowel voor Emre als voor Timucin een nieuw begin dit schooljaar. Timucin ging voor het eerst naar school en Emre veranderde van school. Op: http://grensloos.blogspot.com/search/label/onderwijs%20systeem staat waarom we van school veranderen.

Ze gaan nu sinds een dikke maand naar school. Tot mijn eigen grote verbazing heb ik geen traan gelaten! Ze zijn ook zo dichtbij, de school staat meteen achter ons huis. De eerste keer dat ik in de school wandelde kreeg ik wel even een schok., de andere school leek wel een luxe school vergeleken met deze. Alles is oud en aan vervanging toe.

De school kampt met een chronisch geldtekort. De bijdrage van de staat aan de Turkse scholen is niet voldoende. Schoonmaakpersoneel, elektriciteit, verwarming en water om maar een paar te noemen worden niet of slechts gedeeltelijk vergoed door de staat. De manieren waarop de scholen proberen geld in te zamelen verschillen en hangen samen met de locatie en het sociaal-economische nivo van de wijk waar de school staat.


Op elke school is een ouderbijdrage, dit is noodzakelijk.. Er zijn 1500 leerlngen op onze school en de ouderbijdrage voor dit leerjaar is vastgesteld op 60 lira (35 euro). Het probleem is dat niet alle ouders dit kunnen betalen, er is veel armoede in deze wijk waardoor degene die wel kunnen betalen elk jaar een hoger bedrag moeten betalen om dat gat op te vangen.
In de betere wijken gaat het allemaal wat soepeler, de ouderbijdrage ligt hoger en vaak willen ouders leerlingen van minder goede wijken hun kinderen op een school in een goede wijk krijgen alhoewel dit verboden is. Dit gaat gepaard met een eenmalige "bijdrage" welke begint bij ongeveer 150 lira maar die tot 3000 lira kan oplopen al naar gelang van de populairiteit en de integriteit van de school. Om dit tegen te gaan is er een nieuwe regeling gekomen die inschrijving via internet regelt maar helaas gebeurd het nog veel. Ook wordt er door MvO elk jaar gewaarschuwd om geen geld te geven aan de school, elk kind heeft recht op gratis onderwijs. Hiermee wordt gedoeld op die eenmalige bijdrage maar veel ouders begrijpen dit verkeerd en daardoor wordt het moeilijk om de jaarlijkse ouderbijdrage in te zamelen. Al vanaf de eerste dag zag ik met lede ogen hoe ouders over de school praatten zonder te weten wat er precies allemaal in de school omgaat. Geldwolven, waar ging al dat geld heen etcetc. En op de school was het precies andersom..... waarom betaalden die ouders niet gewoon de bijdrage zodat de school kon doen wat nodig was.

Al vanaf dat ik klein was krijg ik de kriebels als ik ergens onrecht zie, of merken dat mensen elkaar verkeerd begrijpen. Maar in mijn pogingen om dat onrecht op te heffen gebruikte ik helaas meestal methodes die het er alleen maar erger op maakten of waarbij ik uiteindelijk het zwarte schaap werd. Ik moet bekennen dat ik er niet veel van leerde, een volgende keer hakte ik er weer met de botte bijl op los. Maar de laatste tijd schijnt er verandering in te komen. Ik krijg nog steeds de neiging om die botte bijl op te pakken, sta er ook nog wel mee in mijn handen, maar het lukt me zowaar om te stoppen voordat ik erop los hak en die bijl weer neer te leggen. Ik heb eindelijk geleerd dat reageren zonder eerst na te gaan wat er in MIJ leeft op dat moment alleen maar voor meer pijn zorgt, bij mezelf en bij de ander. Dus heb ik het over een andere boeg gegooid. Ik heb op sluikse manier het voor elkaar gekregen dat de directeur toestemming heeft gegeven voor een middag training voor al het personeel in...... geweldloze communicatie! in samenwerking met de turkse trainster Vivet.

Ondertussen werd ik ook nog door de juf van Timucin gevraagd om bij te springen als klassemoeder in de klas van 44 leerlingen (dit was in eerste instantie 56 dus is 44 al een verademing). Hier heb ik niet meteen ja op gezegd, want ze wilde iemand voor 5 dagen per week de hele dag en dat werd me teveel. Ik heb aangeboden om bij te springen wanneer nodig. En dan wilde men me nog in de ouderraad maar omdat dat ook 5 dagen per week was heb ik dat ook afgeslagen, wederom help ik als het nodig is, maar wel heb ik aangeboden om geld en materiaal in te zamelen voor de school. Zoals op de foto's te zien is heeft de school nogal het een en ander nodig. Omdat het school budget het niet toelaat worden dingen als gordijnen, kasten en soms computer klassikaal gekocht. De leerkrachten stellen hun prioriteiten en de ouders moeten dat dan betalen. Zo zijn de tafelkleedjes bv door onszelf betaald, dit om de haveloze staat van de klas wat op te vroljken. In sommige klassen zitten ouders die een tv geven, of een computer of kasten. Hierdoor zijn er dus ook verschillen tussen de klassen onderling.
Ik weet nog niet precies hoe ik het voor elkaar moet krijgen dus ideeen zijn van harte welkom, hulp wordt ook op prijs gesteld!!!!! Ik ga de grote fabrikanten denk ik aanschrijven om een maandelijkse bijdrage in schoonmaakmiddelen, en verder Turken en scholen in het buitenland . Ik wil een blog opzetten speciaal voor de school waarin ik de situatie uitleg en, als er iets binnenkomt, fotos en informatie over wat er met het geld/materiaal is gedaan.

Wel, het probleem van "wat zal ik toch doen als mijn kinderen allebei op school zijn" is hiermee in elk geval opgelost!

Suikerfeest

Na een maand vasten is het tijd voor het Suikerfeest. Drie dagen lang chocolade, baklava en andere zoetigheid. De dagen voor het suikerfeest is het een hectische drukte. Alle winkels liggen vol met snoep en chocolade en met kleren. Want Suikerfeest betekent ook nieuwe kleren voor de kinderen. Winkels zijn tot savonds laat open en vooral de laatste dag/avond voor het feest staan de mensen rijendik voor de kassa's. Niet dat de winkels dicht zijn tijdens het feest, alleen de eerste dag, daarna zijn supermarkten en winkels in de drukke winkelstraten gewoon weer open.

Op het Suikerfeest gaan de kinderen de handen van de ouderen (ouders en ooms, tantes, opas, omas) kussen. Dat doen ze met plezier want het levert geld op! Daarna gaan de kinderen van deur tot deur om een prettig suikerfeest te wensen en komen met handenvol snoep weer thuis. Emre en Timucin vinden het prachtig om gastheer te spelen. Een met de traditionele cologne in de handen, de ander de chocolade. Van hen mag het huis de hele dag wel vol zitten met visite.
Ze hebben wat geld betreft niet zoveel geluk, hun familie is niet zo groot. Toch hadden ze nog genoeg geld om lego te kopen, en de tweede dag van het Suikerfeest waren wij op weg naar de speelgoed winkel. Omdat wij praktisch geen vistie krijgen, probeer ik op een eigen manier wat vorm aan te geven en meestal zijn wij tijdens de tweede of derde dag op sjouw, hetzij speelgoed kopen, hetzij ergens wandelen. Dit jaar hadden we weinig geluk, de tweede en derde dag regende het pijpestelen. Zoveel dat een deel van Istanbul in het water kwam te staan. En nu is de temperatuur ineens naar beneden gegaan, van t-shirt buiten naar warme jas. Ik zit met een dik vest aan in huis aan dikke sokken te denken want ik heb kouwe voeten. Kijk naar de temperatuur en moet lachen, het is 20 graden in huis. Wat zal dat worden deze winter......

eindelijk regen

Eindelijk regen in Istanbul. Meteen naar buiten en met de plassen spelen, de laarzen liggen al een jaar lang te wachten. Daarna naar de speeltuin die ook vol staat met plassen. Emre en Timucin leven zich uit. Al snel komen ook de andere kinderen uit de straat. Helaas worden ze een voor een terug geroepen door de ouders "kom uit dat vieze water". Emre en Timucin spelen vrolijk door samen met hun beste vriendin.

een lange hete zomer

Ik heb een lange tijd niets van me laten horen. We hebben een vreselijk hete zomer achter de rug en zowel voor de kinderen als voor mij was het moeilijk. Allereerst de hitte in huis, er waren 2 extreme dagen waar de temperatuur in huis tot 37.5 graden opliep. Het was of zaten we in de kachel. Ramen openen was geen optie want in de wind kon je je haren drogen, net een fohn. De gemiddelde temperatuur was 31 graden in huis, ook 's nachts, probeer daar maar eens mee te slapen. Emre en Timucin konden pas om een uur of 6 's avonds de straat op. Vriend(innet)jes waren naar hun dorp, mijn mannekes waren op elkaar aangewezen. Dagjes eropuit waren minimaal vanwege de hitte, we hadden niet eens de puf voor onze favoriete wandelingen. Daarbij kreeg ik het ook nog in mijn hoofd om te gaan verven want sommige muren zagen er belabberd uit. Als klap op de vuurpijl werden de deuren en ramen verwisseld voor kunststof. Op zich was dat geweldig want de ramen vielen er van ellende bijna uit. Maar de rotzooi die ze achterlieten was niet mis. Dat alles zorgde voor de nodige spanning en ruzies in huis. E was en is weinig thuis, we zien hem alleen 's morgens even, als we hem zien want nu is hij weer een maand lang onderweg. Ik had nooit gedacht dat ik het zou zeggen, maar ik ben blij als ze morgen allebei naar school gaan. Twee kinderen vader en moederen is een zware job, ik ben Moe!




Behalve heet is het ook droog. Ons deel van Istanbul heeft in geen maanden regen gezien. Op veel plaatsen is brand geweest, de heuvel voor ons huis is helemaal kaal gebrand evenals achter ons huis. En als het niet verbrand is dan is het verdord. Het is niet leuk om een wandeling te maken, nergens, nergens is groen. Onze favoriete stek het groene park is geel en de bladeren hangen dor aan de bomen, op veel plaatsen zijn de bladeren al gevallen. De graszoden die de gemeente vorig jaar op veel plaatsen heeft neergelegd en waar vast een mooi kapitaal voor is betaald zijn verdord...... Deze foto's zijn van voor ons huis en achter ons huis, als je op de foto klikt zie je ze wat groter.

Tot ons grote geluk kwam ik weer in contact met mijn oude vriend Muammer, mijn buurman voor een half jaar toen ik in Kemer (Antalya) woonde. Hij woont in een plaats langs de Zwarte Zee en was toen tijdelijk in Kemer. In die tijd zijn we dikke vrienden geworden maar elkaar uit het oog verloren toen hij weer naar huis ging en ik naar Istanbul verhuisde. Hij nodigde ons uit naar de plek die hij verzorgde, een simpel vakantieverblijf langs de zee. Negen dagen lang (E kon helaas maar 5 dagen blijven) hebben we genoten van groen en van REGEN, van zwemmen, zand en zonnen. Voor de kinderen was het hun allereerste vakantie en de eerste kennismaking met zwemmen. Ze hebben genoten. Het was zo anders voor Timucin dat hij zich helemaal ergens anders waande, hij vroeg verschillende keren wanneer we weer naar ons huis in Turkije zouden gaan. Het vakantieappartement zag er goed uit, het had keuken en badkamer. Het enige probleem was dat er geen keukenspullen waren. En er was geen restaurant, alleen een snackbar en de eerste dagen hebben we 4 glazen, 4 borden, 4 vorken, messen en lepels en een pan van de snackbar geleend. En thee zetten in een pan is een hele nieuwe ervaring! Daarna kregen we wat meer pannen en glazen maar geen theepot dus thee bleef ik uit de pan drinken. Muammer had er helemaal niet bij stilgestaan dat er geen keukergerei was....
De vakantiefoto's zijn op deze site te zien: www.ijamom.multiply.com.
We zijn nu weer terug in Istanbul, het is gelukkig niet meer zo warm en we hebben soms 's nachts zelfs een deken nodig want zodra het onder de 25 graden komt in huis krijgen we het toch wel koud...

Morgen begint de school, Timucin was deze week al even wennen. Ik hoop er dinsdag of woensdag uitgebreid over te schrijven want er valt heel wat te vertellen.

Tot dan!

hersenschudding

Vrijdagavond viel Emre van zijn fiets. Knie open, schouder en hoofd geschaafd. Na 10 minuten huilen op de bank zegt hij ineens dat hij niet alles meer scherp kan zien. Even daarna kan hij niet meer zien welke knuffel hij in zijn hand heeft en ziet hij mij ook niet meer. En het denken ging ook niet meer, en hij kon zijn vingers ook niet meer voelen...... Zwager gebeld, naar de eerste hulp. Meteen door naar de neuroloog. Formulier voor rongtenfotos. 45 minuten in de rij wachten voor papieren, gelukkig deed zwager dat. Rontgen van top tot teen, is normaal bij de eerste hulp?!?. Ik vertelde dat het om zijn hoofd ging maar ze gingen gewoon door met fotos maken, de armen, de benen, de heupen, de rug... Daarna weer naar de neuroloog. Die bekeek de fotos, legde niets uit maar stuurde ons voor een tweede rontgen en naar de orthopedist en de internist en de laatste zette ook bloedprik en urineonderzoek op het lijstje. Ik liet gek genoeg met me zeulen. Ik had niet eens in de gaten dat we bij de internist waren, zwager nam me bij de arm en ik liet ons als lammetjes erheen leiden, ik had het veel te druk met Emre die steeds meer overstuur raakte. Internist porde in Emre om, ondertussen vragend waar ik vandaan kwam, blablabla terwijl Emre lag te huilen, ik raakte helemaal in de war, hij was vrolijk aan het kletsen en Emre waar hij in aan het omkneden was lag daar te huilen. Net of was Emre een ding. Het duurde gelukkig niet lang en Zwager nam de papieren aan van de internist en zeulde ons mee naar de volgende tafel, de orthopedist. En toen kreeg ik pas in de gaten dat we van hot naar haar werden gezeuld. Emre moest lopen. Emre wilde helemaal niet lopen en liep met kromme voetjes, tenen gekruld. Ik bekeek het ongerust, wat was dat nou. Ortopedist vond alles gewoon. Ik snapte er helemaal niets van. Bij de neuroloog had ik duidelijk verteld dat hij op zijn hoofd was gevallen en verder behalve wat schrammen er niets aan de hand was, alleen zijn hoofd. En als hij dan bij de orthopedist, waar hij eigenlijk helemaal niet heen hoefde, met zulke opgetrokken voeten loopt dan is dat weer normaal........

Arme Emre werd helemaal gek van dat heen en weer geren en huilde maar dat hij naar huis wilde. Ik besloot om stiekum om de internist en zijn onderzoeken heen te gaan en meteen weer naar de neuroloog te gaan zodra de rongtenfoto klaar was. Zwager was het daar niet mee eens, doen wat de dokter zegt. Wel de dokter kon van mij een hele hoge boom in en zwager ook even wat dat betreft, ik ging met Emre frisse lucht halen en ging hem niet laten prikken en plassen voor een hersenschudding! Het begon me steeds meer tegen te staan. Ik kwam potverdorie omdat mijn kind niet goed kan zien en kan denken, omdat hij op zijn hoofd is gevallen en er worden rontgenfotos van zijn hele lijf gemaakt en er komt een hele show met allemaal dokters zonder dat er mij precies gevraagd wordt hoe hij gevallen is en waar het pijn doet. Wat een onzin, geen wonder dat er zulke lange wachtrijen zijn (want voor elk onderzoek wordt eerst een papier door de arts getekend, daarna moet je in de rij voor het loket om een papier voor het bewuste onderzoek te krijgen en vervolgens dus naar de rij voor het eigenlijke onderzoek. Het slimste is om met een man of drie heen te gaan en overal een in een rij te planten).

Buiten werd Emre weer wat rustiger. Maar opeens begon hij vreemd te praten en kon ik hem niet meer verstaan, hij begon ook te kwijlen. Fotos waren klaar dus maar snel weer naar de neuroloog. Die wilde een cat scan. En bloedprikken. Dus toch. Ik vroeg wat er aan de hand was met Emre omdat hij kwijlde en onverstaanbaar was, maar de arts gaf geen antwoord. De scan ging gelukkig vlot. De man die bloed prikte was een schat, Emre had niet eens in de gaten dat er werd geprikt. Daarna maar weer naar de Neuroloog. Die wilde Emre ter observatie houden. Het was toen ondertussen al middernacht. Ik vroeg hoe lang, kreeg daar eerst geen antwoord op. Dus daarna nog maar een keer naar binnen, zeggen dat ik nog een kind heb en wil weten waar ik aan toe ben. Wel, de arts wilde dat we om 5 uur nog een cat scan lieten maken, er moest weer bloed geprikt worden en dan kon hij meer zeggen. Wat was er met Emre, waarom moest hij in het ziekenhuis blijven? Geen antwoord, om gek van te worden!

Aan het infuus, het prikken was een ellende en ik ben zo blij dat Emre zich dat niet meer herinnert. De obervatiekamer is een ruimte met een 15 tal bedden. Gordijnen ertussen die niet goed sluiten. Er mag 1 persoon per patient blijven (toiletbezoek, eten drinken, schoonmaken bij overgeven, etc wordt normaal niet door verplegend personeel gedaan, er is altijd in elk ziekenhuis hier iemand van familie ed om voor patient te zorgen). er was geen stoel en ik moest naast het bed blijven staan. Neef kreeg het voor elkaar dat hij ook mocht blijven onder het mom dat ik een buitenlandse was en niet goed turks sprak..... Om 1 uur kwam Erturk en ging neef naar huis. Omdat Emre aan het infuus lag moest hij om de haverklap plassen. Dus maar zo'n ding gekocht waar hij in plassen kon, wordt niet door het ziekenhuis verstrekt. Voor het overgeven kregen we steeds 1 nieuwe plastic zak en een dot watten om het schoon te vegen. Naast ons lag een oude man die een hersenbloeding had gehad. Hij had drie kinderen om zich heen die de grootste moeite met hem hadden. De man wilde constant plassen en zat overal aan om te trekken, trok steeds zijn ondergoed uit, de arme kinderen werden er hopeloos van. Ik had zo met hen te doen, geen hulp of niets, ze moesten zich maar zien te redden. En het gordijn wat steeds openging omdat er geen klittenband of zo aanzat. Ik heb mijn haarspeld gegeven konden ze toch een beetje privacy hebben.

Emre had een paar keer overgegeven maar sliep verder rustig. Om vijf uur kwam de arts langs. Of Emre rustig was, ja. Of hij zich beter voelde, ja, hij had me verteld dat hij me weer goed kon begrijpen. Goed, dan mochten we naar huis. Zoon had hersenschudding maar er waren geen compicaties. Oef, wat was ik blij. Emre was oke. Gaar van het staan en hangen op Emres bed, in de war van alle toestanden, ik kon wel een beetje slaap gebruiken.

Emre werd de volgende morgen om een uur of tien wakker. Hij voelde zich best, wist niet meer zoveel van het ziekenhuis. Ik was net een zak aardappels, zo gaar. Het heeft nog een paar dagen geduurd voor ik weer de oude was. De schrik zat me goed in de benen. Hoe we in het ziekenhuis overal heen werden gestuurd en nergens een antwoord kregen op de vraag wat er met Emre aan de hand was. Oke, ik had al wel in de gaten dat hij een hersenschudding had, maar waarom de catscan, waarom kon hij niet meer praten, zien, voelen..... het is niet iets van het standaardlijstje symptomen van een hersenschudding voor zover ik wist.

Elk eerste hulp bezoek is een traumatische ervaring voor mij en voor de kinderen. Deuren worden om de haverklap open gedaan of je nu bij de arts zit, een rontgenfoto maakt of bloed prikt en overal probeert men door de deur te gluren. Mensen met zichtbaar veel pijn die op een bed in de rij liggen te wachten, dat ging me nog het meest aan het hart. Je bent een zieke, niet meer en niet minder, net of hou je op mens te zijn. Een zieke met een gebroken been of met inwendig letsel, het maakt allemaal niet uit, je ligt of staat daar in de rij te wachten tot je aan de beurt bent, je ligt of staat te kijk voor iedereen. En bij de arts wordt je simpelweg verteld waar je vervolgens heen moet of wat je moet (laten) doen. Ik heb de hele tijd dat ik in het ziekenhuis was niemand van de artsen of van het verplegend personeel aan Emre horen vragen hoe hij zich voelde, buiten de standaard vragen om, geen aai over zijn bol, niets. Aan de andere kant, ik zag de man die het bloed prikte vreemd opkijken toen ik hem hartelijk bedankte en hem vertelde dat hij zulke kundige handen had. Ik meende het ook echt, en ik zag dat het hem goed deed om een compliment te krijgen..... dus de medische kant voelt zich misschien net zo veronpersoonlijkt (is dit nog Nederlands of heb ik dit nu ter plekke bedacht) als de patient.

Maar Emre is weer helemaal de oude en zit weer op de fiets. Maar wel met hoofdbescherming ditmaal.

jakhals en giraf

Als je behoefte hebt aan integriteit dan heb je behoeft aan eerlijkheid en oprechtheid. Aan betrouwbaarheid dat er wordt gezegd wat er wordt gedaan en gedaan wat er wordt gezegd.
Een kort onderzoek op internet maakt me al snel duidelijk dat het woord integriteit vooral in het bedrijfsleven wordt gebruikt. Het wel of niet accepteren van kerstpakketten, relatiegeschenken, machtsmisbruik.... het lijkt me maar moeilijk om integriteit te meten, ik hou me liever met de behoefte bezig.

Ik ontdekte in mijn speurtocht dat ik heel veel behoefte heb aan integriteit. Naar mezelf toe wel te verstaan! Zoals Eerlijk en Oprecht zeggen dat het gesprek me niet interesseert en of we over iets anders kunnen praten, in plaats van beleefd knikken en me afvragen hoe lang het nog gaat duren..... Maar het grappige is dat ik dan een stem in mijn hoofd hoor die tegen me piept:
-het is onbeleefd om dat tegen iemand te zeggen.
-wat zou de andere persoon wel niet van me denken als ik dat zou zeggen
-wie ben jij om te beoordelen of iets interessant is of niet......
-wat ben jij een watje dat je hier maar zit te luisteren
Marshall Rosenberg, de stichter van geweldloze communicatie heeft het over jakhals als hij het over deze stem heeft.
Ik heb een hele roedel jakhalzen en ze janken soms allemaal door elkaar in mijn oren. Na twee jaar worstelen met geweldloze communicatie weet ik nu dat het mijn maatjes jakhals zijn en ik laat ze regelmatig de vrije teugels in mijn hoofd of op papier. Jakhals vertelt mij veel over mijzelf, over wat mijn behoeften zijn, het enige is dat het vertaald moet worden. In giraffe. De Giraf wordt door Marshall Rosenberg gebruikt als de vertaler naar gevoelens en behoeftes.

Eens kijken wat jakhals zegt en wat giraf hoort....

-oeef wat een gezeur, wanneer houdt dat mens eindelijk een keer op te ratelen
Giraf: ach, je voelt je echt ongeduldig en geirriteerd, je zou zo graag iets doen waar je je lekker en je levend bij voelt....

-wat ben jij een watje dat je hier maar zit te luisteren.
Giraf:...... en je zou zo graag dat eerlijk tegen deze persoon willen zeggen.......

-wie ben jij om te beoordelen of iets interessant is of niet......
Giraf:.... maar je voelt je onzeker en je wilt graag duidelijkheid dat dit werkelijk belangrijk is voor je......

-het is onbeleefd om dat tegen iemand te zeggen.
Giraf:......en je bent ook bang en wilt weten of het veilig is om eerlijk te zijn...

-wat zou de andere persoon wel niet van me denken als ik dat zou zeggen
Giraf: ...... en je bent benieuwd hoe jij de reactie van een ander zal horen, en of je het naar giraf kan vertalen.

Ik heb veel zelf uit moeten dokteren, en talloze uren op internet doorgebracht om over vriend Jakhals en vriend Giraf te leren. Gelukkig hoeft niet iedereen er zoveel moeite voor te doen. Justine de Mol heeft een boek over de jakhals en de giraf geschreven. Ik heb het helaas nog niet kunnen lezen maar ik vertrouw Justine en het lijkt me een heel interessant boek voor degenen die meer willen weten over jakhals en giraf.





Jakhals: volgens mij ben je je tijd aan het verspillen, niemand leest wat je schrijft, hou nou maar op, het is helemaal niet interessant. wat als ze denken dat ik maar nonsens schrijf.
Giraf: ben je onzeker en zou je graag willen weten dat wat je doet ook zinvol is en een bijdrage levert.
Jakhals: ja, en ik steek er tijd in, hoe kom ik er nou achter als er niemand een reactie schrijft, dan kap ik er liever mee.
Giraf: je weet even niet wat je moet doen, en je zou graag zekerheid willen hebben dat je je tijd goed besteed... Misschien zou je kunnen verzoeken aan degene die lezen......
....of ze een reactie achter zouden willen laten.......

Het is heel eenvoudig, klik op comments en schrijf je reactie. En dat kan ook anoniem.......

voor Burak

Op 2 juli 1993 werd hotel Madimak in de stad Sivas in brand gestoken door extermistische gelovigen. In Sivas werd die dag het Pir Sutlan Abdal festival gevierd, een progrssief, cultureel festival. Pir Sultan Abdal was een zestiende eeuwse vrijheidsdichter en mysticus. Een inspiratie voor velen door zijn tolerantie. Een van de bezoekers was de schrijver Aziz Nesin die fragmenten uit de duivelsversen van Rushdie had laten vertalen. Een regen van duizenden stenen en een felle brand kostten 35 mensen het leven waaronder kunstenaars, schrijvers en studenten..


Elk jaar wordt deze lynchpartij op verschillende plaatsen in Turkije herdacht. Elke keer als er in Turkije een herdenking of demonstratie van wat dan ook maar is komt er een hele horde politie naar Gulsuyu. Met een hele horde bedoel ik twee, drie bussen vol en speciale voertuigen. Gulsuyu wordt bewoond door migranten, mensen uit het oosten van Turkije die naar Istanbul zijn gekomen in de hoop op een beter leven. De eerste generatie Gulsuyu is hier een kleine 40 jaar geleden gekomen. Velen van hen kunnen niet lezen of schrijven. Er was toen geen straat, elekriciteit of water. Er was een put waar men elke dag heenging om water te halen. Nog steeds komen er migranten uit het oosten naar Istanbul. Istanbul puilt uit en kan niet aan iedereen het goede leven bieden waar men op hoopt, al is het beter dan waar ze vandaan kwamen. Maar velen zijn ongelukkig, vooral boven op onze Gulsuyu berg waar veel armoede heerst. Het onderwijsnivo is laag, na de verplichte 8 jaren haken velen af, sommigen gaan helemaal niet naar school of alleen om lezen en schrijven te leren. Werkeloosheid is hoog, de weinige banen zijn slechtbetaald. De groep ongelukkige mensen (waaronder veel Koerden), vooral jongeren, veroorzaakt ongemak op de berg. In het verleden kwam het een paar keer voor dat ze tot onder op de berg kwamen en daar stenen gingen gooien (bij ons, onderop de berg is het redelijk rustig meestal). Dus kwam er politie. En het is nu zo ver dat de politie elke keer, als er ook maar het geringste vermoeden bestaat dat er iets kan gebeuren, komt opdraven. Ik voel me zelfs geprovoceerd bij zoveel machtsvertoon en ik vraag me af hoe de jongeren op de berg zich voelen. Toen ik laatst bij iemand op visite was tijdens zo'n politievertoon en erover begon hoe machteloos ik me voelde bij al dat machtsvertoon kreeg ik een heel verhaal over hoe goed het wel niet was dat ze hier waren, dat het gespuis op de berg vroeger naar beneden kwam en zelfs stenen naar hun huis gooide. Geen goed woord voor wat er bovenop de berg woonde......

Gisteren zat de neef Burak van 18 hier. We zaten op het balkon koffie te drinken en hadden een gesprek wat van de hak op de tak sprong. En op een gegeven moment kregen we het over hoe zijn vriendin had gezegd dat ze zo'n hekel aan Koerden had. Neef sprong daar tegenin, hoe kon ze dat zeggen, ze had nog nooit een Koerd van dichtbij gezien (vriendin heeft rijke ouders, Burak woont hier in Gulsuyu) Wist ze niet onder wat voor omstandigheden deze mensen leefden in het oosten? Dat een jongen hem had verteld hoe zijn zus in zijn armen was overleden omdat ze haar niet bij een dokter konden krijgen, was te ver weg... Dat ze zagen hoe in het westen van Turkije de infrastructuur en sociale dienstverlening steeds beter wordt terwijl in het oosten amper vooruitgang is. Als hij daar had gewoond onder dergelijke omstandigheden dan had hij ook een steen gepakt, misschien zelfs wel een pistool.
Ik was eerlijk gezegd nogal verbaasd over wat er uit zijn mond kwam, ik had dit niet van hem verwacht. Tegelijkertijd voelde ik me ook opgelucht en vol hoop. Dit was precies wat ik nodig had, wat een krachtige, spontane en natuurlijke uiting van Geweldloze Communicatie! Ik probeer hem al tijden stiekem warm te maken voor GC met boeken etc, maar in plaats daarvan kan ik beter naar hem luisteren! Meer luisteren, minder praten, o wat is dat toch moeilijk voor mij (en ik hoor nu familie en vrienden lachen..... puh!). Ik ben zo blij dat ik eindeljk begrip hoor voor de situatie van een Koerd. O ik hoor het wel vaker, maar het is altijd gemengd met jamaar..... en dat jamaar haalt alle kracht uit hun vorige woorden. Deze jongen van 18 die straks in het leger moet, en in het oosten ingezet kan worden, die elke dag weer op tv en in de krant ziet hoe pkk en koerden door elkaar gehaald worden, op dezelfde hoop gegooid worden, deze jongen is in staat om daar allemaal doorheen te prikken en zich in te leven in de behoeften en gevoelens van een ander. Eergisteren, toen ik de politie weer in vol ornaat hier aanwezig was voelde ik me hulpeloos en machteloos, niet alleen voor mezelf maar voor al die mensen die stenen gooien als hopeloze strategie gebruiken om hun behoefte duidelijk te maken, de behoefte om gezien en gehoord te worden, om mee te tellen als mens, om ergens te behoren, om gezien te worden als speciaal en uniek, als onmisbaar stukje van deze samenleving, van deze wereld. En ik voelde me machteloos omdat ik er niets aan kon doen, ik wil zo graag dat ze gehoord worden, gezien worden, meegeteld worden. Maar sinds gisteren, na het gesprek met neef voel ik me vol hoop en "empowered" (iemand die een goede vertaling voor dat woord weet, graag een reactie...) door hem. Ik ga dit stuk voor hem vertalen, ik wil dat hij weet hoe hij mij geraakt heeft.

Ik vertel mezelf altijd dat iemand iets moet zijn om iets te kunnen betekenen, dat dat veel studeren en diplomas betekent. Tegelijkertijd weet ik dat dat helemaal niet waar is, iedereen heeft de kracht om iets te kunnen betekenen, daar heb je helemaal geen studie voor nodig. Ik denk steeds aan 'later', aan 'over een paar jaar' als ik 'echt' geweldloos communiceren studeer, een trainer wordt. Ik vergeet daarbij dat later is wat het is: later. Maar nu Is Er Geen later, er is alleen maar NU! En alleen nu kan ik iets betekenen, op dit moment. Later is een uiting van machteloosheid, dat ik nu niet goed genoeg ben, niet genoeg weet. Dat ik me vergelijk met anderen, me minder voel en daar al mijn energie in steek, in me machteloos voelen. Is het niet toevallig dat ik gisteren tijdens het opruimen dit gedicht van Nelson Mandela tegenkwam?:

Onze diepste angst is niet dat we niet goed genoeg zijn,
onze diepste angst is dat we bovenmatig krachtig zijn.

Ons licht, niet onze duisternis, boezemt ons angst in.
We vragen onszelf af wie we wel zijn
om te denken dat we briljant, geweldig, talentvol en fabelachtig zijn -
maar wie ben je eigenlijk om dat niet te zijn ...?

Je bent een kind van God
en jezelf kleineren dient de mensheid niet.

Er is niets verlicht aan jezelf inhouden
opdat mensen rondom jou zich niet onzeker zouden voelen.

We zouden allemaal moeten stralen, zoals kinderen dat doen.

We zijn geboren om de glorie van God,
die in ons allen aanwezig is,
te laten zien.

En als we onszelf in onze eigen kracht tonen,
geven we andere mensen onbewust toelating
hetzelfde te doen.

Als we vrij van angst zijn,
maakt onze aanwezigheid anderen ook vrij.

brand

Zal ik net een stukje over de afgelopen warme dagen schrijven, gebeurd er ineens iets anders....... de heuvel waar we op uitkijken stond in brand. En hoe! Het is droog, er stond een beste wind en binnen de kortste keren sloeg het vuur om zich heen. Wederom pyromanen, op drie plaatsen aangestoken. Elk jaar hetzelfde, minstens eenmaal per twee weken. Ditmaal was het echter link, in de buurt van de speeltuin en van het huis van de overburen die niet thuis waren. Vorig jaar was de brand ook bij de speeltuin. Eerst de brandweer gebeld, na tien minuten nog een keer. Daarna naar de overbuurvrouw, gevraagd of zij ook wilde bellen. Ze vond dat niet nodig. Maar vijf minuten later stond ze in de speeltuin met een bleek gezicht te kijken, het vuur was toch wel heel dichtbij gekomen. Iedereen in de speeltuin gevraagd of ze de brandweer wilden bellen. De brandweer kwam aanzetten net toen de eerste boom vlam vatte. Ja mevrouw, we wachten met opzet omdat we elke keer gebeld worden voor deze heuvel........

Vanmorgen ook weer de brandweer gebeld. Toen ik zag hoe snel het vuur richting huis van overbuurvrouw ging nog maar eens gebeld, helemaal toen ik zag dat de brandweer helemaal aan de andere kant van de heuvel was gearriveerd en daar begon met blussen. 5 Minuten later verscheen er nog een brandweer auto...... wederom op een andere plek. Schoenen aan en erheen gerend want het vuur kwam steeds dichterbij. En overal hingen mensen uit het raam te kijken. Ik riep tegen hen dat ze de brandweer moesten bellen en moesten zeggen dat ze naar onze straat moesten komen maar ik werd alleen maar schaapachtig aangekeken. De muhtar (burgemeester van de wijk) had toch gebeld....... Ja, de muhtar. Zijn gebouw is naast de speeltuin. Deze $&%&*(^ vent ging rustig om lunchpauze terwijl ik achter de brandweer aanrende! Maar goed, de brand...... De mensen keken allemaal liever dan dat ze belden. Het werd me even teveel en ik heb hen heel duidelijk verteld wat ik er van dacht. Dit is niet de eerste keer. Regelmatig komen de kinderen van de straat naar mij toe om te vragen of ik de brandweer wil bellen omdat er brand is op de heuvel, hun ouders bellen niet, de muhtar belt meestal zelfs niet.

De brandweer kwam met schop en bezem, ze waren te ver weg voor de waterslangen, en sloeg de brandhaard zoveel mogelijk uit. Daarna kwam er eindelijk een brandweer auto onze straat inrijden, en twee minuten later nog een.... maar het vuur was toen al uit. Toen alles weer rustig was ging ik even naar buurvrouw B, de enige waar ik 'normaal' mee kan praten. Zij had ook de brandweer twee keer gebeld en wij zijn samen de 'wachttoren' van de heuvel, of zij of ik belt de brandweer als het weer eens raak is. Ik wilde weten of ik nu echt zo vreemd was aangezien het leek dat ik me alleen druk maakte om het huis van overbuurvrouw en de speeltuin met al zijn bomen. Maar zij was net zo boos, verdrietig, bang en gefrustreerd als mij.

'Bir sey olmaz' zijn gevleugelde Turkse woorden, 'het loopt wel los, maak je maar niet zo druk, er kan niets gebeuren, don't worry!' De kinderen in de straat lopen de hele dag zonder toezicht buiten, er gebeurd hen niets. Ik zit soms met het hart in mijn keel te kijken naar wat ze uitspoken: voor wegrijdende autos rennen of fietsen, kleuters die met grote stenen naar elkaar gooien, vechten met grote stokken met scherpe punten en de nieuwste mode, elkaar beschieten met pistolen met plastic bolletjes, het type dat in Nederland verboden is. Dan is er nog de dubbele theepot met onderin kokend water en bovenin een pot met thee die ik overal op de grond zie staan en waar kinderen altijd langsjagen, kinderen die voorin de auto staan of bij de chauffeur op schoot zitten, kinderen achterop de motor of brommer zonder helm en hier in deze straat regelmatig kinderen die een rondritje krijgen op een scooter, twee staande voorop, twee achterop of minstens net zo leuk, een jongen van een jaar of twaalf, dertien op zo'n grote scooter, wat zeg ik, in een auto..... alleen. Het is allemaal 'bir sey olmaz' en er gebeurd nooit iets..... behalve met Emre en Timucin. Ik ben zo voorzichtig en zo bang voor die theepotten maar Timucin kreeg een beker kokende thee over zijn arm 3 jaar geleden. Ik vraag me af waar de moeders zijn als ik zie wat voor halsbrekende toeren kinderen uithalen in de speeltuin en op straat maar het zijn altijd onze twee mannekes die vallen.

De brand was net op tijd geblust. Komt het door de 'bir sey olmaz' mentaliteit of omdat ik zo op en neer aan het springen was met de buurvrouw? Ik denk eraan om een volgende keer hetzelfde te doen. Kijken wat er gebeurd als ik niet de brandweer bel. 'bir sey olmaz'. Het klotige is dat ik het echter niet kan laten......

zomer

Ja, een Turk met een plastic zak op het hoofd, alternatieve pet, ik blijf me verbazen over hun originaliteit!
Istanbul heeft het warm, heel erg warm. De hitte is dit jaar ruim een maand te vroeg, ik ben benieuwd hoe het in augustus wordt..... en hoe het met het water komt. Ankara heeft al een groot watertekort. Er mag geen auto gewassen worden met een tuinslang, alleen met een emmer met water, tuin mag niet met kraanwater bewaterd worden, alleen met water uit een put. En voor de vrouwen een vreselijke ramp, er mogen geen tapijten meer gewassen worden buiten.
Ik vraag me af hoe lang het gaat duren voordat de mensen in Istanbul beseffen dat ze zuinig moeten doen met water. Pas als het op is ben ik bang. Er wordt nog steeds door sommigen gelachen als ik zeg dat we het water wat we gebruiken om de handen te wassen opvangen en dat voor het toilet gebruiken evenals het water van de wasmachine..... We hebben al een paar keer de hele dag zonder water gezeten. Het wordt zonder aankondiging afgesloten. Mijn vriendin zegt dat het elke nacht zelfs wordt afgesloten. Ze staat vroeg op voor het gebed en zit elke morgen zonder water voor de rituele wassing. Wel, we hebben voorzorgsmaatregelen genomen en overal staan flessen met water voor als het weer eens afgesloten wordt.

De kinderen hebben ook moeite met de hitte. Ze doen hun best zich in huis te vermaken. Dat is niet gemakkelijk. Er wordt veel geruzied al slaan ze nu gelukkig niet meer meteen om zich heen. Maar ik zit er nog wel steeds als een bemiddelaar tussenin. Ik hoop mezelf ooit eens onnodig te maken maar daar lijkt het voorlopig nog niet op. Om 6 uur kunnen ze pas naar buiten, dan is de felheid van de zon wat weg. Sinds kort hebben ze de fiets herontdekt en fietsen ze tot het donker wordt heen en weer in de straat. Eindelijk rust! denk ik elke dag als ze de deur uitgaan.



Gisteren hadden ze een nieuw speelgoed gevonden. Een opgetuigde kerstboom terwijl het 30 graden is in huis.

een nieuw begin

Al een tijdlang heb ik niet geschreven. Het is hier ineens zomer, warm, warm, warm. De kinderen kunnen savonds maar niet slapen en komen smorgens met grote moeite uit bed. Ons hele ritme, voor zover we er een hadden, is weg. Gelukkig hoefde Emre de laatste week niet naar school, zijn juf had ook genoeg van de hitte en we kregen onofficieel vakantie. Gisteren kregen de kinderen hun rapport, de vakantie is nu officieel begonnen.

Emre heeft moeite met het omschakelen. Wat zou ik graag weten wat er allemaal in zijn hoofd omgaat. Hij is ongeduldig, agressief, kan geen begrip opbrengen voor een ander, het is allemaal ik, ik, ik. Ik kan hem niet bereiken. Timucin moet het vaak ontgelden. Ik kan hen eigenlijk niet alleen laten, hun ruzies slaan de kibbelfase over en ze slaan er meteen op los....
Dat Emre zich niet lekker voelt op school kwam tijdens de klas picknick duidelijk naar voren. De andere kinderen vlogen er vandoor om te spelen, Emre had geen vriendjes om me te spelen. Hij houdt niet van voetballen en andere wilde spelletjes, had niet de speciale powerkaarten waar sommige van de andere jongens mee speelden. Kon niet met de meisjes spelen want dan werd hij door de jongens uitgelachen. Hij heeft de hele tijd samen met Timucin bij mij gezeten en ik heb geprobeerd hen te vermaken. De laatste 3 uren werd er elk halfuur gevraagd of we nog niet weggingen. Nu moet erbij gezegd worden dat de juf ook niet echt enthousiast was, het enige wat ze gedaan heeft is het springtouw draaien, voor de rest moesten de kinderen zich zelf vermaken.
De picknick zette me goed aan het denken. Het verklaarde zoveel van Emre's gedrag thuis. En waarom hij vaak diep gefrustreerd uit school komt. Hij is geen prater, ik moet de woorden uit zijn mond trekken.

Een paar dagen daarvoor had een buurmeisje mij verteld over haar juf, hoe lief die was en hoe verdrietig ze was dat dit het laatste jaar was bij de juf (het basisonderwijs bestaat uit twee delen, een deel is 5 jaar en heet 'eerste onderwijs'. Dit deel hebben de kinderen steeds dezelfde leerkracht. Daarna komt het 'middenonderwijs' van drie jaar. Dit deel is met verschillende leerkrachten voor elke les). He buurmeisje bedacht ineens dat deze juf weer met de eerste klas zou beginnen, ik moest Timucin beslist naar deze juf sturen! Het probleem is echter dat Emre naar een andere school gaat. Dit is ook weer een verhaal op zich. Wij wonen vlak achter een school. Aangezien dit een achterstandswijk is, is de school ook niet echt een waar je je kind vol vertrouwen heenstuurt, helemaal niet toen Emre met school zou beginnen. Er werd gescholden en gevloekt, gevochten en er werden messen getrokken. Maar de laatste twee jaar is het een stuk beter geworden. Er is een nieuwe directeur en er zijn al veel dingen veranderd.
En ineens dacht ik, ja waarom ook niet...... Emre is niet happy op school, het is een lijdensweg elke dag met het wegbrengen en ophalen en het idee dat ik volgend jaar twee zware schooltassen mee moet zeulen bezorgt me nu al rugpijn. Het idee dat mijn kinderen vlak bij me naar school gaan is heerlijk, er is hier nu eenmaal de dreiging van een aardbeving en de school waar Emre nu naar toe gaat is een halfuur hier vandaan met openbaar vervoer. Ik ben naar de school hier gestapt en geinformeerd bij de ouderraad. Ze wisten al precies welke leerkracht Emre zou krijgen, een geweldige juf, kinderen zijn allemaal dol op haar. Timucin bij die populaire juf van het buurmeisje te krijgen bleek moeilijker. Eerst onmogelijk, via een computer programma worden de kinderen naar willekeur in klassen geplaatst, maar toen gebeurde er iets wat ik totaal niet verwacht had. Een vrouw kwam binnen, zag mij, en zei tegen de mensen daar (over mij) 'dit is een van de verstandigste vrouwen die ik ooit gezien heb, probeer die in de ouderraad te krijgen...' En toen werd er opeens gepraat over 1 dag waarin wisselen in de klas mogelijk is en dat men dan kon proberen om Timucin in de klas van die juf te krijgen.
Ik geniet nog steeds van de woorden van die vrouw, zoiets hoor ik niet dagelijks.........

Gisteren kreeg Emre zijn rapport. Er was ons verteld dat we om tien uur op school moesten zijn. Maar toen wij om tien uur de klas binnenstapten was daar alleen de juf nog maar, iedereen was weg. Bleek dat het om negen uur was. Gister was iedereen gebeld behalve ik. Enfin, Emre kreeg zijn rapport van de juf. Ik zei dat ik het jammer vond dat Emre geen afscheid had kunnen nemen van zijn klas (ik had de juf al eerder verteld dat Emre naar een andere school gaat na de vakantie). Ach, zei de juf, maak er niet een probleem van. Emre kreeg zijn rapport in zijn handen gedrukt, een kus en we konden weggaan, de juf had het druk. Geen 'veel succes op je andere school' of 'we zullen je missen', h-e-l-e-m-a-a-l niets. Kleine lesjes in het verleden hebben mij geleerd dat ik niet zo bezorgd hoef te zijn over Emre. Ik bleek duidelijk meer teleurgesteld voor hem dan hijzelf. 'Oef', zei hij 'wat een mazzel dat we niet naar dat gepraat van haar hoefden te luisteren'.

Een nieuw begin dus voor mijn beide mannen. Emre is blij dat hij hier naar school gaat straks. Lekker dichtbij huis. Hij kent natuurlijk ook al kinderen daar, dat zal het een stuk gemakkelijker maken. En ik? Ik ben bang dat ik de meeste moeite zal hebben met dit nieuwe begin. Ik heb nog drie maanden om aan het idee te wennen. Wilde er steeds maar niet aan denken en schoof het angstvallig steeds voor me uit. De Grote Vraag: Wat Ga Ik Doen Zonder Mijn Kinderen?? Ik ben bang dat er in de eerste dagen veel geweend gaat worden door mij...... Bij Emres eerste schooldag hield Emre zich dapper en ik was degene die de klas uit moest vluchten omdat ik begon te huilen.
Tegelijkertijd lokt het idee van meer tijd voor mezelf me ook aan. De cursus patchwork die hier vlakbij dit jaar geopend wordt. Meer tijd om aan de studie van Geweldloos Communiceren te besteden. Ik heb de NVC Academy ontdekt. Hier worden online cursussen gegeven. Kreeg een code voor een maand gratis lidmaatschap. En ga helemaal uit mijn bol. En op de weinige momenten dat ik rustig hiermee bezig kan zijn merk ik dat ik stiekum met smart zit te wachten op meer vrije tijd voor de studie...

PS voor degenen die geinteresseerd zijn in de engelstalige acedemie voor Geweldloos Communiceren (www.nvctraining.org), stuur me een bericht dan geef ik de code voor een maand gratis lidmaatschap.

van de hak op de tak

Ik zie tot mijn schrik dat ik al meer dan een week niet geschreven heb. Niet dat ik niks te vertellen heb, ik kom er niet aan toe. E was 3 weken op tour met zijn toeristen. Wij, de kinderen en ik gaan altijd door 3 fases wanneer hij weg is. De eerste is wennen. Emre gaat s morgens om 7 uur al naar school en nu moet ik Timucin ook meeslepen. Die vindt dat niet altijd even leuk, bovendien moest hij nu ineens ook op dezelfde tijd als Emre op bed en het duurde elke avond een half uur voordat ze sliepen. Ik kan niet even snel meer alleen naar de winkel en elk winkelbezoek is plannen. Of Emre is druk bezig of Timucin moet eerst nog iets doen. Ze alleen laten is geen optie voor mij, niet in dit land waar elk moment een aardbeving kan komen.Verder had E zijn laptop meegenomen en dat was vreselijk, het einde van de wereld. Drie dagen lang heeft Timucin gehuild. Want onze ouwe computer is veels te langzaam, spelletjes doen het niet en de spelletjes die het wel doen zijn dom en saai. En de telefoon van E was er ook al niet om spelletjes mee te spelen..... De Meest Ongelukkige Kinderen Van De Wereld.

De tweede fase is heerlijk. We zijn gewend aan de situatie en doen waar we zin in hebben. Duidelijkheid voor iedereen omdat er maar een ouder is. Lekker voor een week of anderhalf..... Dan begint de derde fase. We beginnen hem te missen... Er moet elke dag even gebeld worden, er wordt honderduizend keer per dag gevraagd wanneer hij weer thuis komt. En ik mis iemand om alle momenten mee te delen, de verantwoording voor de kinderen mee te delen... De harmonie van de tweede fase is weg en iedereen wordt wat prikkelbaar. Ditmaal was Timucin wel heel erg prikkelbaar. Niets was goed, hij had een lage drempel en schreeuwde om het minste.

E is weer thuis. De eerste dag is een ellende. De kinderen zijn door het dolle heen en weten niet hoe ze dit moeten uiten. E en ik worden tot het uiterste getest. Na twee dagen is het of is hij nooit weggeweest en alles is weer normaal. Hij was ditmaal net op tijd om een klein wonder mee te maken: Timucin leest. Het lukt hem ineens om van letters naar woorden te gaan. Daarom was hij zo prikkelbaar, er zat iets geweldigs aan te komen! Sinds en maand of twee is hij druk aan het tekenen en letters aan het schrijven. Steeds werd ik gevraagd om woorden te spellen die hij dan zorgvuldig opschreef. En sinds een paar dagen schreef hij sommige woorden zelf, maar het lukte hem maar niet om een woord te lezen. Maar gisteravond had hij het door. Ineens kreeg hij in de gaten dat hij de letters aan elkaar kon plakken. En letter voor letter kwam het hele woord. Jongens wat een ontdekking, wat is hij blij.

Wat ben ik blij en dankbaar dat hij thuis heeft leren lezen en ik het hele proces van dichtbij heb mogen meemaken. Het is net als de eerste stapjes, de eerste woordjes en ik heb het op de voet kunnen volgen. Emre heeft ook thuis leren lezen al was hij wat eerder met vier en een half. Hij was net zoals Timucin al dagen niet te genieten. Toen op een middag hoorde ik hem een woord uit een boek zeggen. En nog een woord, de hele zin. Zijn gezicht glom en gloeide, het leek of de zon opging. Ik krijg nog steeds de tranen in de ogen als ik me dat moment voor ogen haal. Hij was zo opgelucht, trots en blij.

In mijn profiel staat "helaas niet homeschool-en". In Turkije moet het kind naar school anders komen de ouders in het gevang. Dit is een van de redenen waarom ik wel naar Amerika, Engeland of Belgie zou willen verhuizen, daar mag het wel, zonder problemen. Ik geniet zo van het natuurlijke leren van mijn kinderen. Zonder haast, zonder dwang, gewoon omdat ze het graag zelf willen leren. Emre kon niet wachten om naar school te gaan. Hij wilde wetenschapper worden en wilde daarom naar school om alles te leren wat een wetenschapper moet leren. Zijn enthousiasme is inmiddels tot onder het nulpunt gedaald. Dit doet mijn verdriet. Leren is leuk! Dat hoort het althans te zijn. Ik geloof niet dat een kind het nooit leert als het niet naar school gaat. Niet dat ik tegen school ben, niet elke ouder heeft het enthousiasme, de energie en de mogelijkheid om het kind zelf te onderwijzen. Ik zou echter zo graag wat vrijer zijn in mijn keuze.

Maar goed, ik ben niet vrij in die keuze. Maar ik kan er wel voor kiezen om te kijken wat ik WEL kan doen om het Emre zo aangenaam mogelijk te maken op school. En dat is op zich al weer een hele leerzame ervaring voor ons allebei. Leren dat we altijd een keuze hebben, het hangt er maar net vanaf hoe we er naar kijken.

onze keuken

Een van de redenen waarom ik in eerste instantie niet in dit huis wilde wonen was de keuken. We zijn hierheen verhuisd nadat de moeder van E overleed. Zijn vader kan niet alleen wonen maar vertikte het om bij ons of bij de broer van E te gaan wonen. Dus zijn wij bij hem ingetrokken.

Ik herinner me hoe mijn schoonmoeder in de winter in een ijskoude keuken stond te koken. Geen warm water dus ook ijskoude handen. Ik zag dan ook als een berg op tegen de eerste winter. De koude keuken hebben we echter opgelost door alle deuren open te houden waardoor het hele huis inclusief keuken door onze kolenkachel verwarmd wordt.
Het koude water is echter nog steeds een probleem. Iets wat ik me elke winter weer afvraag is of het water in Nederland nou ook zo koud was in de winter. Mijn handen doen vaak zeer na het wassen van groente ed.
Een ander probleem is dat er geen afzuigkap is. Elke maand moet de keuken van top tot teen ontvet worden. En dan de kastruimte....... niet dus. Maar inderdaad, wel een afwasmachine, geerfd van mijn schoonmoeder. Kijk dat is nu weer het interessante van Turkije, keuken zonder kasten en warm water maar wel een afwasmachien.

Het is echt niet mijn ideale keuken. De eerste jaren had ik er gewoon een hekel aan om in de keuken te zijn. Maar vorig jaar kreeg ik ineens de kriebels en heb ik de keuken geverfd. Het was een vreselijk karwei, de oude verf was afgebladderd en moest er dus helemaal afgehaald worden.
Met de kinderen de kleuren uitgezocht, groen en paars. De keuken zag er ineens een stuk vrolijker uit. Na de keuken heb ik dapper doorgezet met de hal. Dit was een heidens karwei, niet alleen alle oude verf eraf, alles moest ook nog eens geplamuurd en daarna geschuurd. Iedereen verklaarde me voor gek. De turkse manier van verven is met bleekwater afnemen en er daarna een laag overheen kwasten met een goedkope, sterk verdunde verf. Alle buren in dit gebouw hebben met de jaarlijkse schoonmaak ook de jaarlijkse verfbeurt.
De hal is oranje geworden, de kleuren steken schitterend bij elkaar af. Mensen die binnenkomen slikken eerst eens maar de meesten vinden het mooi als ze eenmaal gewend zijn. Ze krijgen nog meer om te wennen, dit jaar ga ik de slaapkamer diepblauw verven en de kamer een donkerbeige. Alle deuren worden paars. En waar het verven betreft ik ga niet meer alles afkrabben en plamuren, gewoon eroverheen verven, de traditionele turkse manier. Ach, zeg ik dan, als ik mijn verfkarwei in een dag geklaard heb, rare jongens die Hollanders!

nazar

Sinds een week of 2 dragen Emre en Timucin korte broeken. En sindsdien is het weer raak, kapotte knieen. Oke, alle kinderen vallen. Maar onze twee mannen vallen wel heel erg vaak. En elke keer is er iets kapot. Het valt de buren ook op. Twee jaar geleden vielen ze allebei zo vaak dat de buurvrouw voor hen ging lezen. Dit is een vers uit de Koran wat driemaal herhaald wordt, een bescherming tegen nazar oftewel het boze oog. Emre was die dag net op zijn hoofd gevallen. Na het lezen strooide ze zout over de kinderen, een ritueel. Sommigen geven een glas water, deze buurvrouw strooide dus zout. Precies in de wond, arme Emre. Het ging een paar dagen goed, geen valpartijen. Maar na een dag of 4 maakte Emre weer een beste smak. Hij schreeuwde savonds vanaf het balkon tegen de buurvrouw dat ze niet goed genoeg gebeden had, hij viel nog steeds.

Onze kinderen hebben werkelijk altijd wat. Valt Emre op de grond op zo'n manier dat er een steentje in zijn hoofd blijft zitten. Naar de kliniek om het te laten verwijderen. Een week later valt Timucin met zijn hoofd precies op een steen, 3 hechtingen. In een half jaar tijd brak Timucin tweemaal zijn arm... Het allermooiste kwam toen hij de arm voor de tweede keer in het gips had. Emre viel, elleboog uit de kom. Allebei met arm in de doek, een rechts de ander links. Ze noemen het hier nazar. Het effect van de negatieve gedachten van anderen, jaloezie, afgunst etc. Wij hebben voor turkse standaard twee mooie kindjes, ze zijn allebei 'blond'. Dat roept nazar op. Remedie is regelmatig voor hen laten lezen en een blauw oogje op hun kleren spelden. En dan is er nog een vers uit de Koran wat in een leren zakje om de hals wordt gedaan. Sommigen slachten zelfs een dier om onder de invloed van de nazar vandaan te komen. Vooral de Turkse vrouwen geloven in nazar. Sommigen gaan daarin heel ver, een vrouw vertelde mij dat ik niet zoveel naar de op de bank slapende Emre (toen nog baby) moest kijken, dat zou nazar op hem brengen.

E gelooft niet in nazar. Voordat de kinderen geboren waren ging ik regelmatig met hem mee op de bus (hij is gids). Er was een periode waarin alles mis ging, E had de ene (financiele) tegenslag na de andere. De chauffeur van de bus zei "nazar" en riep iemand in Konya die voor E moest lezen. E wilde dat niet maar tegensputteren hielp weinig. Zijn naam, geboortedatum, naam van zijn moeder en weet ik wat nog meer werd genoteerd en naar de Koranlezende Hoca gebracht. Een paar dagen later waren we thuis. Ik had een groot nazar oog in de kamer hangen. Die avond viel het zomaar PATS op de vloer in stukken. E en ik keken elkaar eens ongelovig aan, hoe kan dat nou? Vanaf dat moment ging het echter weer beter met E....

.

tekenen, knippen en plakken

Toen Emre maar geen interesse toonde in pen, papier en schaar begon ik te twijfelen aan mijn keuze om hem niet naar de kleuterschool te sturen. Kwam hij niet hopeloos achter te liggen met fijne motoriek en creatieve ontwikkeling...... Ik kocht prachtige knip en lijm boeken maar hij knipte alleen de plaatjes uit die hij kon gebruiken voor zijn spel. De pizzas werden niet in de oven gelijmd maar aan mij en aan Timucin gevoerd, evenals de appels die aan de boom hoorden te hangen en de taartjes die op het bordje gelijmd hoorden te worden. Zijn tekenontwikkeling leek ver achter te liggen Waar hij met moeite houterige poppetjes tekende maakten zijn leeftijdsgenootjes prachtige ronde hoofdjes en lijfjes. Wat zou dat straks worden in de eerste klas.

In de eerste klas werd heel veel getekend. Emre tekende nog steeds houterige poppetjes. Maar het eerste wat Timucin en ik elke dag deden als we Emre van school haalden was zijn tekenboek uit de tas halen en kijken wat hij nu weer getekend had. Hij was origineel, ik stond bij elke tekening weer versteld. Hij tekende speelgoed en computerspelletjes voor Timucin op zijn eigen houterige manier, Timucin adoreerde zijn grote broer.

We zijn nu een jaar verder, in de tweede klas wordt behalve tekenen ook sporadisch geplakt en geknipt. Afgelopen woensdag natuurlijk voor moederdag. Juf had een voorbeeld gemaakt, een hart met binnenin een gedichtje en wat mijn lieve moeder, je liefhebbende zoon tekst. Waar de andere kinderen juf een hart lieten tekenen ging Emre zijn eigen gang en maakte een grote bloem. En de tekst...... Ija, op de hele hele wereld is er niemand mooier dan jou, jij bent de aller aller aller aller mooiste. Toen ik het zag en hoorde kreeg ik tranen in de ogen van blijdschap en opluchting. Ik zie overal beren op de weg, maak me zo druk. Ik ben zo bang dat hij zijn originaliteit verliest, zijn eigen stem. Helemaal na de discussies met zijn juffrouw toen duidelijk werd dat het gaat om standaard, om de gemiddelde leerling, slimmer of dommer maakt niet uit, alles moet de standaardles volgen, er zijn geen uitzonderingen dus dommer krijgt prive bijles en slimmer verveelt zich dood. Het blijkt echter dat Emre zich niet zomaar laat standardiseren. Maar goed, ik had het over tekenen enzo.


Timucin heeft een dikke maand geleden het tekenen ook ontdekt en sindsdien is hij constant met pen en papier in de weer, alles wordt getekend en ook overal, zelfs als hij in bed ligt of op de wc zit. Ik maak me niet meer druk over motoriek en wat al nog meer en geniet gewoon van het geteken van mijn kinderen.


Momenteel favoriete bezigheid: restaurantje. Al het eten wordt getekend. Links en onder pizzas, het zwarte vierkantje is de prullebak, het rode rondje is biefstuk, daarboven een ijsje en een worstje, een sis kebab en een chocoladereep. Helemaal bovenin rechts is een zwart gat (uit de ruimte).

Redog eet sis kebab



pizzabakker






Na het eerste bioscoopbezoek werd thuis de hele bioscoop nagebouwd. De middelste doos is de kaartverkoop. Rechts speelt spiderman, links zit Harryin (vrouwelijke vorm van Harry) een menu te eten.

De affiches van de bioscoop incl. bioscoopmenu (popcorn en cola). Happy feet is van Timucin, Spiderman van Emre.




Het atelier

wie slaat wie

Het is ook hier ineens vreselijk warm. Dus heb ik dan eindelijk alle zomerkleren uit de dozen gehaald. En geleerd dat het niet slim is om alles ongestreken in de doos te doen. Ja, het leek toen een heel goed idee, hoppela in de doos en volgend jaar zien we wel weer. Maar nu moest ik dus honderdduizend t-shirts, broeken en bloezen strijken. Ik heb een gruwelijke hekel aan strijken en zoek steeds redenen om maar even achter die strijkplank weg te kunnen. En toen S van een jaar of 12 dus om de buurvrouw begon te roepen stond ik meteen bij het raam te kijken....

Zoon M van 15 van buurvrouw kwam er ook al vlot bij. Het ging al snel van gesprek naar geschreeuw naar rake klappen. M had de arme S bij de keel en schopte en sloeg hem waar hij hem maar kon raken. Ik zou net naar beneden rennen toen de tante van S aan kwam rennen. Met een grote schooltas begon ze op M om te slaan. Moeder van M kwam naar beneden en sloeg met een stok op S. Daarna begonnen moeder en tante op elkaar om te slaan. De vader van S was ook verschenen. De arme S kreeg eerst een beste tik van zijn vader, daarna nog een klap van zijn tante nadat die met de buurvrouw was uitgevochten. Daarna sloeg de moeder van M nog op M om. S werd naar huis geslagen, er werd op hem om geschreeuwd en getierd, moeder van M deed hetzelfde met M.

Het werd nog erger toen een andere buurvrouw even later op de koffie kwam. Of ik het allemaal had gezien. Ja, eerste rang, het was recht voor de deur.
-Nounounou, als het haar zoon was geweest, haar man had die andere man doodgeslagen!..........
-Huh? die man had alleen eigen kind maar een mep verkocht.....
-Ja, maar haar man zou de vrouw niet kunnen slaan, dat hoorde niet, dat was slecht daarom moest de man het dus ontgelden......
-Maar haar man sloeg haar wel, ik ben er zelfs al een paar keer tussen gekomen, wat is het verschil tussen je eigen vrouw slaan of een andere is dat dan niet even slecht?
-Jamaar, dat hoort gewoon niet...
-Eh, hij hoort jou ook niet te slaan...
-Als hij een andere vrouw zou slaan dan zou hij ook weer in elkaar geslagen worden door de man van die vrouw....

Van zulke logica zakt mijn broek af! Ik ben maar weer gaan strijken, dat kon ik in elk geval begrijpen...


PS
Na het strijken kwam ik tot de conclusie dat ik het er mezelf toch wel moeilijker op heb gemaakt nadat ik met die geweldloze communicatie ben begonnen. Het was altijd zo simpel om de ander te veroordelen. Wat ze wel niet dachten, wat voor dom en onnozel voorbeeld ze wel niet waren voor hun kinderen, waar die stomme eer wel niet toe leidde en waarom ze dat niet inzagen etcetc.
Niet dat ik inene al die oordelen kwijt ben, verre van dat. Maar ik kan maar niet stoppen om verder te denken, om er doorheen te zien. Wat er werkelijk achter zit. En ik eindig ermee dat ik eigenlijk sympatie voel voor de vrouwen terwijl ik dat eigenlijk helemaal niet wil!!! Ik wil gewoon lekker razend kwaad op hen zijn, omdat hun manier van opvoeden monsters kweekt. Maar ik kan het niet.
Nog erger, ik zie mezelf vandaag of morgen ook nog op hen aflopen en vragen of ze zo graag wilden dat de ander zou zien dat hun zoon geen monster is, dat het hen zoveel pijn doet om te zien hoe de anderen hem veroordelen, dat het echt een goeie jongen is maar dat niemand de goede kanten ziet. Of dat ze zo moe is van de ruzies met haar zoon, dat ze zo graag wat rust wil, een time-out maar dat elke dag gevuld is met woordenwisselingen en ruzies met andere kinderen die gesust moeten worden. Dat ze hem zo graag wil begrijpen en vooral dat ze ook zo graag wil dat hij haar begrijpt. Dat ze het zo moeilijk vindt om altijd partij te moeten kiezen tussen haar man en haar zoon als die weer eens zitten te bekvechten...... O wat ben ik bang voor dat moment dat ik mijn mond niet meer kan houden. Bang dat ik mezelf volkomen ......... ja wat, dat ik mezelf volkomen voor gek zet.
En nu schiet ik in de lach terwijl ik dit schrijf. Wat zijn we toch een raar soort, wij mensenkinderen. Het is meer normaal om een ander een klap te verkopen dan om een ander empatie te geven. Oef, ik heb nog veel AF te leren.....

rantsoen

Ik heb mezelf op rantsoen gezet. Teveel tijd besteed aan schrijven te weinig aan de rest, mijn blog kreeg teveel prioriteit. Pas als ik klaar was met schrijven kwam de mail aan de beurt, ik kreeg reacties op mijn stukjes waar ik natuurlijk op moest reageren. Dan keek ik op de klok en schrok me wild, is het al Zo Laat!! Snel huis opruimen, eten koken, wassen, kinderen wilden aandacht, honden moesten eten, schoonvader moest eten, het was ineens een hectische huishouding.
Tel daar die akelige Het Is Nog Geen Zomer En Het Is Niet Meer Winter periode bij op, waarin alle kleren in een hoop naast het bed komen te liggen en de chaos is kompleet. Nee, geen foto deze keer, dat durfde ik niet aan.

Langzaam herwin ik terrein in de chaos. Ik vind het zelfs wel lekker om het grote verschil te zien als ik ergens opgeruimd heb. Ik merk dat ik in totale chaos veel wildere beslissingen maak, zoals een tas vol kleren van E weggeven, wat een zalig gevoel zo'n lege kast. E was eerst in paniek toen hij zijn lege kast zag, maar het lukte me hem gerust te stellen. Er zitten nog genoeg kleren in de dozen op de kast. Dat ik veel daarvan ook stiekum weg ga geven heb ik er maar niet bijgezegd.

Vanaf vorige week mag ik nog twee keer per week schrijven van mezelf.
Op deze blog. Want ik ben dus ondertussen ook begonnen met ampele pogingen om iets in het turks te schrijven. Vriendinnen werden jaloers, wilden ook een blog in het Turks. Een vriendin zeurt al lange tijd aan mijn hoofd. Ze wil zo graag dat ik mijn woorden op papier zet. Ze leert zoveel van mij, ik kan het op zo'n originele manier zeggen, zet haar zo vaak aan het denken...... Ik weet nog steeds niet wat ik met die woorden aanmoet. Ik kan me niet voorstellen dat ik wat te vertellen heb wat belangrijk voor een ander zou kunnen zijn. Ik ben maar een huisvrouw, heb alleen maar een HAVO diploma en twee jaar HBO. Ik begrijp het niet en ik durf het eigenlijk niet te geloven maar tegelijkertijd vind ik het ook een heerlijk gevoel om de ervaringen in mijn speurtocht naar harmonie in mezelf en in mijn relaties te delen met anderen en de ander daarmee te helpen. Ik voel me vol dankbaarheid dat ik het vermogen heb om een ander mee te slepen op mijn reis naar mezelf.
Eigenlijk, als ik eerlijk ben, ben ik bang dat een ander me arrogant zal vinden, dat ze me af zullen kraken, dat ik niet goed genoeg ben en dat ze me daar met mijn neus in gaan wrijven. Die angst heeft me lang verlamd, ik durfde niet aan de drang om te schrijven toe te geven en de wens om verhalen of een boek te schrijven heb ik vanwege die angst lange tijd in de diepvries gezet. Ik denk dat het tijd wordt om die wens te laten ontdooien en er aan toe te geven, wat heb ik tenslotte te verliezen. Ha, mijn huis zal nooit dat geordende huis worden wat ik me had voorgesteld, maar ach daar heb ik eigenlijk al mee leren leven. En wie weet word ik ontdekt en ga ik hopen geld verdienen en dan neem ik gewoon een butler in huis.

armoede

Vanavond was op een van de soaps op tv een scene van een man die op condoleance ging bij de familie van een van zijn arbeiders die was omgekomen tijdens een bedrijfsongeval. Opgegroeid in een villawijk kwam deze man voor het eerst van zijn leven in een huis van een arme familie. Een veelgebruikt idee met veel drama en geween, typisch Turks, daar gaat het nu even niet om, het was iets wat de man zei. Hij zei: op tv zien is anders dan wanneer je het met eigen ogen ziet, het was een ervaring die hem niet meer losliet.

Het deed mij denken aan de Ramadan van twee jaar terug. Het is de gewoonte om bij het begin van de Ramadan aan de minder bedeelden een voedselpakket te geven. Wij hadden maar liefst 2 pakketten gekregen. Ik kende een vrouw van de speeltuin. Ze was bijna blind, had 2 kinderen en haar man verdiende amper genoeg om de huur te betalen. Ik besloot om een pakket naar haar toe te brengen en ging op zoek naar haar huis. Viaviavia kwam ik in een uithoek van een straat terecht. De hal van het gebouw waar ze woonde was donker en het rook smerig. Ze was zo verbaasd toen ze de deur opendeed en mijn stem hoorde. Ik stapte met de kinderen naar binnen. Het zag er donker uit, er zaten grote vochtplekken op de muren. Ze liet ons de kamer in en ik kreeg een benauwd gevoel. Een raam waar amper licht doorheen kwam, een kale vloer met een oud tapijt, een oude bank en een wankele tafel, slechts 2 stoelen. Ze zaten aan een opklaptafel op de grond te ontbijten. Het ontbijt was schraal, olijven, boter, een stuk kaas en jam. Ze deed meteen het raampje open toen we binnenkwamen en verontschuldigde zich voor de stank. En inderdaad, het stonk verschrikkelijk. Ze vertelde dat het kwam van de riolering die onder hun huis langsliep. Ik hield het er amper uit en deze mensen woonden hier dag in dag uit. De kinderen waren onrustig, we stonden snel weer buiten. Het beeld liet me niet los en ik vertelde het aan E. We besloten om het geld wat aan het eind van de Ramadan als aalmoes wordt gegeven ook aan hen te geven, dus vlak voor het suikerfeest ging ik er weer heen. Het was een zonnige dag en nu was het duidelijk te zien hoe troosteloos alles eruit zag. Ik heb haar het geld gegeven, even 5 minuten gezeten maar hield het niet langer uit, de hele weg naar huis liepen de tranen me over de wangen. Hoe vaak had ik niet de beelden gezien op tv, maar het maakte inderdaad pas werkelijk indruk toen ik het met eigen ogen aanschouwde. Wat voelde ik me dankbaar met mijn spullen en mijn warme huis.

Ik moest daar allemaal ineens aan denken toen ik die man op tv zag zitten worstelen met zijn geweten. Er is veel armoede in Turkije en ik woon er middenin. 4 Jaar geleden zaten we finacieel volledig aan de grond, geen geld om zelfs maar een chocoladereep te kopen voor de kinderen. Het was een bijzondere tijd. Mensen kwamen een pan met eten brengen onder het mom van teveel gekookt.Toen ik met de kinderen in de winkel stond en Emre uit moest leggen dat ik geen bananen en sinaasappels kon kopen kwam een buurvrouw voorbij en duwde Emre 5 lira in zijn handen. Toen de aardappels op waren stond er een baal met nieuwe aardappels voor deur, er kwamen op mysterieuze wijze levensmiddelen op het moment dat ik ze nodig had. Ik kon rijst weggeven en een week later kwam iemand me een paar kilo rijst brengen. Het leek bonen en kikkererwten te regenen en na het offerfeest zat de hele vriezer vol met vlees voor maanden. Het is geen tijd die ik graag over zou willen doen, maar het is zonder meer een van de meest bijzondere van mijn leven.

Turken vinden het de gewoonste zaak van de wereld om te helpen. Ik hoefde nooit te vragen, uit te leggen, men wist gewoon hoe de situatie was. Het is niet iets om je voor te hoeven schamen, om te verbergen. Geen verborgen armoede maar saamhorigheid. De staat helpt niet echt, maar de mensen doen hun best. Een paar maanden geleden stond er in de krant dat een vader en moeder samen in de gevangenis waren gezet omdat ze, als ik me niet vergis, een ziekenhuisrekening niet konden betalen. De kinderen bleven alleen achter. Meteen nadat het op tv was geweest werd de rekening betaald door een onbekende persoon. Dergelijke dingen gebeuren bijna dagelijks. Degenen die het land besturen mogen misschien niet de meest nobele beweegredenen hebben maar de Turken zelf zijn beste lui. Niet zo obstinaat als de Hollanders, een beetje te mak naar mijn mening. En naar mijn Hollandse mening ook veel te meegaand en berustend. Maar gelukkig zijn we allemaal anders, wat viel er anders nog van elkaar te leren....

dag van het kind

Vandaag was het dan officieel Kinderdag. Het wordt gevierd in stadions en op schoolpleinen, met parades en volksdansen en gedichten en liederen. Ik noem het officieel liederen want het zijn van die standaard versjes met pompeuse tekst en met piano begeleiding, althans op de scholen. In de stadions (waar alle scholen van een wijk zijn verzameld) is het een beetje moderner van aanpak al zijn die gedichten er nog steeds een belangrijk onderdeel. De gedichten zijn ook zo officieel, over hoe de republiek werd uitgeroepen, de vijand verslagen, nationalisme met een hoofdletter N. Toen de kinderen kleiner waren ging ik met hen naar de school achter ons huis om de hele poppenkast te zien. We gingen laat zodat we niet naar de officiele blabla hoefden te luisteren. De volksdansen waren altijd leuk, er zat ook altijd wat moderns tussen. Maar altijd kwamen er dan weer kinderen tussendoor met gedichten, kindjes van 6 jaar die het over de republiek hebben, over de taak van de burger.


Maar goed, we hadden al genoeg volksdansen gezien en wij besloten om naar het museum van moderne kunst te gaan. Deze had volgens een artikel op internet een labirant georganiseerd voor kinderen, vol met spelletjes, raadsels en presentjes. Emre was zo enthousiast, hij is gek op zulke dingen. Om 9 uur vertrokken we per dolmus, trein, boot en om half 12 waren we bij het museum. Daar werd onze pret snel gedrukt. We hadden moeten reserveren, het was alleen voor groepen. Mooi dat dat niet op de informatiesite op internet stond, daar werd iedereen uitgenodigd. Na wat gekibbel kregen we een snelle privetour. Daarna hebben we nog ruim 2 uren de andere tours gevolgd. Het was op zich origineel. Overal in het museum waren routes in verschillende kleuren. Op die routes stonden dozen met daarin raadsels over een van de schilderijen. Onder dat schilderij was dan een doos met iets erin. Die voorwerpen wezen met elkaar weer een schilderij aan. Arme groepen, zij mochten maar 1 kleur doen, wij hebben ze allemaal gedaan. Daarna een grote kamer vol met tekenmateriaal waar ze zich met verf hebben uitgeleefd. Voor het eerst in hun leven met plakkaatverf. Ze genoten.

Op de scholen in Turkije is handenarbeid een vak wat erbijhangt. Kinderen krijgen opdrachten die ze vaak thuis moeten uitvoeren. Materiaal moeten ze zelf aanschaffen. Plakkaatverf is loeiduur en wordt dus niet gebruikt. In plaats daarvan moeten we het met waterverf doen. Ze lieten me beloven dat ik ook plakkaatverf ga kopen, ik herinnerde me de fijne momenten op school met die verf.

Het meisje wat ons de rondleiding gaf vertelde dat ze vooral met achterstandskinderen, "arme" kinderen werkten. Deze waren ook in de tekenkamer, het was een groot contrast met de andere groepen die er waren. Een jongen wilde beslist op de foto. Hij was doof en riep zijn vriend erbij. Die had die morgen een gedicht voorgedragen op school vandaar zijn mooie kleren, een kostuum wat hij had gekregen toen zijn broer ging trouwen. Het was te groot, op de groei gekocht.... Ik wilde hem het internetadres van mijn blog geven maar bedacht me net op tijd dat ze waarschijnlijk van hun leven nog nooit achter een computer hadden gezeten. Hij was zo blij toen hij de foto terugzag op mijn camera. Voelde me ineens even heel klein toen ik dat blije gezicht zag. Alleen omdat ik een foto van hem had gemaakt, zo blij omdat hij zichzelf op de camera kon zien. En daar loop ik te mopperen over een misverstand in een museum en een boekenbeurs die er niet is en mijn kinders die niet genoeg handenarbeid krijgen..... Luxe problemen....

De jongen laat me nog steeds niet los, evenals de andere kinderen, hun oude kleren, de ongewassen en ongekamde haren, de kapotgetrapte schoenen. Het was een akelig contrast met de andere kinderen die speciaal voor deze dag op hun paasbest gekleed waren. Had ik niet al een keer genoemd dat Turkije voor mij vooral het land van tegenstellingen is? Maar gelukkig, toen ze eenmaal aan het verven en tekenen waren bleek dat ze toch allemaal stuk voor stuk vooral kind waren. Het was heerlijk om te zien hoe zo'n 50 kinderen zich stuk voor stuk artistiek aan het uiten waren en helemaal vergeten waren wat ze droegen. Want zowel het paasbeste jurkje als de oude broek werden even vies, kunst maakt geen onderscheid tussen rijk en arm.


Alles wordt versierd met vlaggen


in de trein


op de boot